HUKUM MENGGUNAKAN RAWATAN TERAPI LARVA



Species Lucilia Cuprina

Kaedah rawatan terapi larva (Maggot Debridement Therapy) iaitu dengan menggunakan ulat daripada lalat bermula sejak dari Perang Dunia Pertama lagi. Sungguhpun begitu, ia hanya dipandang serius di negara ini pada tahun 2002 apabila Institut Penyelidikan Perubatan (IMR), Kementerian Kesihatan Malaysia mendapat peruntukan daripada Kementerian Sains dan Inovasi untuk melakukan kajian mengenainya. Hasilnya, pada Mei 2003, percubaan klinikal pertama dijalankan di Hospital Tentera, Lumut.


Tidak semua jenis lalat sesuai untuk kaedah rawatan ini. Hanya yang akan memakan tisu reput sahaja digunakan. Di Malaysia, species lalat yang digunakan ialah Lucilia Cuprina, manakala di barat pula adalah species Lucilia Sericata.

Bagaimanakah rawatan terapi larva ini dilakukan? Mula-mula lalat dibiarkan membiak di dalam makmal dengan menggunakan bahan yang sesuai untuk mendapatkan pembiakan yang optimum. Ulat tersebut kemudiannya disteril untuk membasmi kuman. Apabila diletakkan pada luka, ulat tadi akan merembes enzim yang akan mencairkan tisu mati dan memakannya, lantas membasmi bakteria pada luka. Luka akan cepat sembuh dan tisu baru terbentuk.

Antara penyakit yang boleh dirawat dengan kaedah ini ialah:

• ulser disebabkan diabetes;

• bedsore ulcer;

• pressure wound;

• ulser disebabkan kanser; dan

• luka akibat kemalangan atau kebakaran.

Fatwa

Isu rawatan terapi menggunakan larva ini telah dibincangkan dalam Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Kali Ke-98 pada 13 hingga 15 Februari 2012. Antara perkara yang dirumuskan dalam perbincangan tersebut ialah:

1. Islam tidak pernah melarang penganutnya mencari penawar bagi sebarang penyakit yang dihidapi. Sabda Rasulullah SAW bermaksud, “Maka sesungguhnya Allah SWT tidak menciptakan sesuatu penyakit kecuali Dia menciptakan bersamanya penawar, melainkan tua.” (Riwayat Ibn Majah)

2. Ulamak Fekah juga meletakkan satu kaedah Fiqhiyyah iaitu “Kemudaratan hendaklah dihilangkan.”

3. Selain daripada khinzir dan anjing, hukum asal semua haiwan adalah suci kecuali jika terdapat dalil yang menyatakan sebaliknya.

4. Bangkai haiwan yang tidak mempunyai darah adalah suci.

Berdasarkan asas-asas di atas, Muzakarah bersetuju bahawa hukum menggunakan rawatan terapi larva adalah harus (boleh). Oleh kerana bangkai larva adalah suci, kehadirannya pada luka tidak akan menjejaskan ibadah pesakit. Pesakit boleh bertayammum untuk mengangkat hadas jika penggunaan air boleh memudharatkannya.

Wallahu a’lam.